“Samuraj zawsze śpi z jednym okiem otwartym. Gdy chodzi, stoi, siedzi, lub leży robi to
w taki sposób, aby mógł błyskawicznie wyciągnąć miecz i ciąć.”
Iaido
O Iai - sztuce dobywania miecza
Szybkie dobywanie miecza było w Japonii niezmiernie ważną umiejętnością, ponieważ w przypadku nagłego i niespodziewanego ataku, życie na ogół zależało od ułamków sekund. Sztuka Iai łączy właśnie w sobie umiejętność szybkiego wyciągnięcia miecza i płynnego przejścia do kontrataku na jednego lub kilku przeciwników.
Mówiąc o Sztuce Iai, należy mieć na uwadze fakt, że skuteczność w obronie w różnych sytuacjach to nie tylko perfekcyjnie panowanie nad mieczem, ale także umiejętność oceny dystansu i kierunku ataku oraz właściwy wybór momentu przystąpienia do obrony i kontrataku. Połączenie tych wszystkich elementów i wyrażenie ich w pracy miecza oraz ciała, tworzy harmonijną całość, która to dopiero daje szansę pokonania wroga.
Szkoły Iai uważane są za wyjątkową część japońskiej szermierki. Niektóre techniki datuje się na XV i XVI wiek. Nie ma pewności, kiedy dokładnie wyodrębniły się ich poszczególne formy. Wiadomo natomiast, że większość z nich usystematyzowano w okresie Edo (1603 – 1868).
Za twórcę Iaijutsu (na bazie którego powstało później Iaido) uważa się Hayashizaki Jinsuke Shigenobu (1545-1618). Nazywano go również Hayashizaki Jinsuke Minamoto no Shigenobu lub Hojo Jinsuke Shigenobu. Urodził się w prowincji Sagiami. Stworzył serię technik Iai znanych jako Battojutsu. Jego sztuka walki znana była także pod innymi nazwami, mianowicie: Shinmei Muso Ryu Battojutsu, Hayashizaki Ryu, Shin Muso Hayashizaki Ryu.
Po śmierci twórcy tradycję szkoły kontynuował Tamiya Heibei Shigemasa, który znany był jako nauczyciel Tokugawa Ieasu, Hitetada i Iemitsu. To on właśnie przyczynił się do spopularyzowania tego stylu walki.
Przed okresem Edo techniki Iai nie miały tak dużego znaczenia, jak inne style, głównie dlatego, że nie nadawały się do bezpośredniego zastosowania na polu bitwy (przed bitwą było dużo czasu do wyciągnięcia broni).
Siódmym sokei był Hesagawa Chikaranosuke Eishin (Hidenobu). Studiował on szkołę Iai u Banno Dan’emon no Jo Nobusada w Edo. Zyskał sobie sławę wielce utalentowanego szermierza. Udoskonalił wiele technik i stworzył styl, w którym formy wykonywane są z mieczem włożonym za obi (pasem), ostrzem do góry.
Nakayama Hakudou
Nakayama Hakudou, szesnasty sokei Muso Jikiden Eishin-ryu studiował w prowincji Tosa pod okiem Hosakawa Yoshimasa (15 sokei). Podczas serii pokazów, które odbył między 1933 r. a 1938 r. skutecznie spopularyzował on szkołę miecza. Nadał jej nazwę Muso Shinden Ryu Battojutsu. Obecnie szkoła ta jest znana jako Muso Shinden Ryu. Składa się ona z 44 kata (form) zawartych w trzech grupach (poziomach) technicznych: Shoden, Chuden i Okuden.
W 1968 r. komisja złożona z największych mistrzów miecza stworzyła na bazie różnych szkół Iai siedem, a w 1977 r. dziesięć kata zwanych Zen Ken Ren Seitei Iai, które stało się integralną częścią Iaido. Od 1 kwietnia 2001 roku Seitei Iai ma już 12 form. Stworzono je przede wszystkim dla studentów Kendo. Kata Seitei Iai zawierają podstawy do dalszego zgłębiania istoty sztuki “dobywania miecza”, ale dopiero w studiowaniu starych szkół Koryu przejawia się prawdziwy duch Iaido.
System nadawania stopni w Muso Shinden Ryu jest zbliżony do istniejącego w Kendo i przewiduje zdawanie egzaminów przed komisją złożoną z ekspertów. Zdając na stopnie mistrzowskie należy również napisać pracę na wyznaczony temat, w której wyraża się swój sposób pojmowania sztuki Iai.
